Liên quan tới đề án xây dựng quy tắc ứng xử về nói tục nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội đang gây nhiều tranh cãi, TS. Mai Đức Anh (Phó Chủ nhiệm Bộ môn Khoa học xã hội nhân văn và Kinh tế - ĐH Quốc gia Hà Nội) - chủ trì đề án đã có những phản hồi về vấn đề này.

PV:  Thưa TS., vừa qua, Chánh Văn phòng Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch Hà Nội cho biết, Sở đang chủ trì xây dựng quy tắc ứng xử trong cơ quan, đơn vị cộng đồng, trong đó có khảo sát nội dung về nói tục nơi công cộng. Với tư cách là người chủ trì, xin ông cho biết một số thông tin về đề án này?

TS. Mai Đức Anh: Trước thực trạng một bộ phận người dân thủ đô hiện nay thường xuyên có những lời lẽ văng tục và ứng xử thiếu văn hóa nơi công cộng thì theo tôi, việc thành phố quyết định xây dựng một bộ quy tắc ứng xử nơi công cộng là rất cần thiết.

Đề án đã được thông qua, tuy nhiên, đến nay, các nội dung cụ thể, chi tiết vẫn đang tiếp tục được thảo luận. Theo dự kiến, việc nghiên cứu, khảo sát nội dung đề án sẽ được tiến hành và hoàn thiện trong khoảng 2 đến 3 tháng.

Theo nội dung dự thảo, bộ khung quy tắc ứng xử đưa ra được áp dụng với 6 nhóm,bao gồm: cơ quan hành chính sự nghiệp, trường học, bệnh viện, doanh nghiệp, khu dân cư và nơi công cộng. Theo đó, với mỗi nhóm sẽ có "chuẩn mực ứng xử tối thiếu" và "quy tắc ứng xử cụ thể” tương ứng. Trong đó, các chuẩn mực ứng xử tối thiểu được đưa ra là: chấp hành nội quy, thân thiện, văn minh, lịch sự, tôn trọng, bình đẳng...

Theo TS. Mai Đức Anh, kết quả khảo sát của Đề án chỉ nhằm giúp người dân thủ đô tham khảo đối chiếu hành vi phát ngôn của mình (Ảnh minh họa)

PV:  Theo đánh giá của ông, có phải tới thời điểm này, khi tiếp nhận một bộ phận không nhở người dân trên địa bàn thành phố, đặc biệt là các bạn trẻ có những lời nói thô tục, những ứng xử không văn hóa nơi công cộng thì thành phố mới tiến hành "khởi động" đề án này?

TS. Mai Đức Anh: Không phải đến bây giờ, thành phố Hà Nội mới chú trọng tới việc hạn chế hành vi văng tục chửi bậy, cư xử thiếu văn hóa tại nơi công cộng.

Trước đó, giai đoạn giữa năm 2014, UBND TP Hà Nội đã ban hành Quy chế thực hiện Kỷ cương hành chính và Văn hóa công sở tại Văn phòng UBND thành phố. Mục đích của việc ban hành quy chế trên nhằm hướng tới xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có phẩm chất đạo đức tốt, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Nội dung quy chế yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức trong giao tiếp, ứng xử phải có thái độ lịch sự, tôn trọng, trung thực, thân thiện...

Đến cuối năm 2014, theo chỉ đạo của UBND TP, Sở VH-TT&DL Hà Nội đã tổ chức các cuộc hội thảo lấy ý kiến xây dựng “Hệ thống quy tắc ứng xử trong cơ quan, đơn vị, cộng đồng dân cư TP Hà Nội”. Theo dự kiến, hệ quy tắc này sẽ được ban hành vào năm 2015.

Việc "khởi động" đề án này là kế hoạch bổ trợ những chủ trương trên của thành phố. Với các tiêu chí được xây dựng từ kết quả nghiên cứu của đề án sẽ giúp người dân có thể soi chiếu hành vi hành vi phát ngôn của mình nơi đám đông. Từ đó, giúp xây dựng môi trường sống lành mạnh, văn minh trên địa bàn thủ đô.

PV: Thưa TS., hiện một số tờ báo đưa tin, cho rằng kết quả nghiên cứu của Đề án sẽ là căn cứ để UBND thành phố ra các quyết định xử phạt đối với người văng tục, chửi bậy nơi công cộng. TS. nhận định như thế nào về ý kiến này?

TS. Mai Đức Anh: Có thể khẳng định ngay đây là thông tin không chính xác. Vì mục tiêu của đề án chỉ là xây dựng bộ quy tắc ứng xử đối với người dân thủ đô tại nơi công cộng. Điều này đồng nghĩa với việc, kết quả nghiên cứu của đề án chỉ nhằm bổ trợ cho việc định hướng thay đổi hành vi, giúp người dân có những ứng xử văn minh hơn, lịch sự hơn, lành mạnh hơn nơi trong các môi trường công sở, trường học, bệnh viện, khu dân cư...

Kết quả này sẽ không liên quan tới việc áp dụng các chế tài xử phạt của thành phố đối với các hành vi thiếu văn hóa.

PV: Theo đánh giá của ông, kết quả của đề án này nếu áp dụng vào thực tiễn cuộc sống thì có khả thi?

TS. Mai Đức Anh: Tôi nhấn mạnh một lần nữa là đề án chỉ nhằm mục tiêu xây dựng một bộ quy tắc, từ đó giúp người dân có định hướng điều chỉnh hành vi nơi công cộng của mình sao cho phù hợp.

Bất kỳ một đề tài nghiên cứu nào để áp dụng vào đời sống thì vẫn còn những khoảng trống nhất định. Chính vì vậy, chúng tôi chỉ kỳ vọng đóng góp thêm vào việc xây dựng nếp sống lành mạnh, lịch sự của người dân thủ đô. Đề án vẫn còn chưa khởi động nên hiện tại, chúng ta vẫn chưa thể nói gì nhiều về kết quả.

PV: Xin cảm ơn ông! 

Vũ Đậu

 Lan man về chửi thề, nói tục

Hiệu Minh

Đứa bé bập bẹ nói bao giờ bắt đầu cũng là mẹ, má thân thương, nhưng biết ghép lại vài câu với nhau và sống trong môi trường người lớn nói tục, chúng có thể chửi đ*t mẹ (dân facebook gọi là Đan Mạch) mà không hiểu đang nói gì.

Người sống ở Hà Nội nói tục nhất nước

Mấy tháng qua, có dịp đi qua nhiều vùng miền từ Bắc tới Nam, từ miền xuôi lên miền ngược, tôi có thể kết luận, người Hà Nội hay nói đúng hơn những người đang ở, đi lại trên đường, ăn uống sinh hoạt, nói tục nhất nước. Thôi thì văng đủ kiểu, “đan mạch”, “đ*o”, “tổ sư” từ miệng các ông đầu trọc, xích lô, người đeo kính vẻ trí thức tới các cô váy cộc, mắt xanh môi đỏ, chân dài, đẹp như tiên sa nhưng chửi toàn đ và đ.

Báo chí hết chuyện quay sang nói về giới showbiz chửi như hát hay. Có báo copy luôn cả màn hình của một ca sỹ tên trong như pha lê, nhưng lại viết STT như sau “Em xin lỗi các anh các chị nhà báo trước nhé, những người làm báo chân chính và tử tế, hôm nay em ức quá, em phải chửi thôi. Đcm (đ*t con mẹ) thằng phóng viên nào lấy ảnh vợ chồng em trong FB rồi đăng lên”

Thế giới và nói tục

Chuyện văng bậy chửi thề được cả thế giới bàn, không riêng gì Việt Nam. Tổng thống Bush đương thời thỉnh thoảng lỡ mồm “F*ck” cho tới quan chức xinh đẹp bên ngoại giao “F*ck EU” như chơi.

Trong vụ tràn dầu năm 2010, Tổng thống Obama từng lỡ lời “Whose ass to kick – đá vào đít ai bây giờ”, một từ không thể chấp nhận đối với người đứng đầu nước Mỹ. Phó TT Joe Biden cũng vậy, đôi lúc ông văng theo kiểu cao bồi sắp rút súng.

Trong một cuốn sách có tên Holy Sh*t: A Brief History of Swearing (Lịch sử văng tục) xuất bản bởi đại học Oxford nổi tiếng có nói về sự văng tục của nhân loại có từ thời Roman (La Mã) cổ đại. Họ còn đưa ra những quan sát rất thú vị (có để tiếng Anh cho các cụ thích học)

1. The average person swears quite a bit – Người bình thường văng tục cũng kha khá: Khoảng 0,7% số từ dùng hàng ngày liên quan đến chửi thề, văng tục.
2. Kids often learn a four-letter word before they learn the alphabet – Trẻ con học chửi bậy trước khi học bảng chữ cái: Trẻ học từ người lớn, từ môi trường xung quanh. Đến 2 tuổi đã biết chửi vài từ, khi 3-4 tuổi đạt đỉnh cao. Chúng bị đau đớn cũng chửi để giảm cơn đau. Đang đi vấp ngã, quay lại chửi vật gây ra hy vọng giảm bớt chút nào chăng, đôi khi còn đá vài phát cho hả cơn giân. (Why Swearing Helps Ease the Pain)
3. Some of today’s most popular swear words have been around for more than a thousand years. – Rất nhiều từ chửi thề hôm nay đã có từ hàng ngàn năm trước: Theo các nhà nghiên cứu khảo cổ về văn bản cổ đại Anglo-Saxon, từ sh*t (c*t) có từ xa xưa nhưng thời đó không bị coi là bất lịch như thế kỷ 21.
4. The ancient Romans laid the groundwork for modern day f-bombs – Người La Mã cổ đại “sáng tạo” ra f-bom – f*ck bom, phong trào “đan mạch”: Có vài loại từ thông dụng lên quan đến quan hệ tình dục và phân biệt chủng tộc được người dân dùng thường xuyên, coi người nằm trên như một hành động tình dục chủ động.
5. Obscene words were no big deal – Từ ngữ bậy bạ không phải vấn đề lớn thời đó. Vì sinh hoạt chung trong cộng đồng, ngủ lẫn lộn trai gái, những từ chỉ hành vi tình dục không gây cảm giác xấu hổ.
6. People in the “rising middle class” use less profanity – Tầng lớp cao cấp quí tộc ít nói bậy hơn. Thông thường người có tiền của, học hành ít chửi thề hơn vì họ được giáo dục biết cách kiềm chế. Tuy nhiên, những kẻ nhiều tiền nhưng học hành không tới nơi tới chốn lại tỏ ra chửi tục nhiêu hơn cả dân thường vì họ cho rằng tiền bạc có thể mua được mọi thứ. How Much Does Obama Swear, Compared to Other Presidents?)
7. Swearing can physiologically affect your body – Chửi thề có thể ảnh hưởng tới tâm lý người chửi. Chửi văng mạng đôi lúc giúp giải tỏa tâm lý, bớt cơn đau như ta đưa tay vào thùng nước lạnh.
8. People don’t use cuss words just because they have lazy minds – Người không dùng chửi thề do lười suy nghĩ. Nếu dùng những từ ngữ khuyên bảo nhẹ nhàng đôi khi không có tác dụng như chửi thề vì nó tác động trực tiếp hạ nhục đối thủ. Chửi thề có tác dụng ngay nếu không may bạn gõ búa trượt vào ngón tay, giúp bớt đau hơn là đứng im không nói gì.

Những tình huống gây nên … Đan Mạch

Văng tục có nhiều lý do, bức xúc, bị đánh oan, bị ức hiếp, bị làm tiền vô lối. Xã hội có nhiều bất cập sẽ văng tục nhiều hơn.

Thời chống Mỹ cứu nước, các hội thanh niên, phụ nữ, đoàn thể tới gia đình có con trai mới lớn viết đơn xung phong đi chiến trường. Chiến tranh kết thúc, người may mắn trở về, có người được chứng nhận thương binh, có người bị thương hẳn hoi nhưng giấy chứng thương thất lạc, muốn được trợ cấp, phải làm đơn kính chuyển. Lúc đó, các tổ chức xã hội biến đâu hết rồi. Vì ngập trong đơn từ kêu cứu, người thấp cổ bé họng từng hy sinh vì đất nước sẽ Đan Mạch thôi.

Những từ không thể viết. Ảnh: Internet

Bạn có một mảnh ruộng nhỏ, là nguồn mưu sinh của gia đình, bỗng dưng một ngày bạn nhận được cái giấy báo mảnh ruộng ấy thuộc đất dự án ABC, khi chưa có quyết định thu hồi, chưa có thỏa thuận đền bù hoặc trả cho bạn một mét vuông đất với giá một tô phở, liệu trong trường hợp đó cao bồi Mỹ có rút súng và Fuck hay không?

À, còn có luật cơ mà! Bạn vác đơn đi kiện, các cơ quan ban ngành làm lơ bạn, bảo bạn quay về địa phương, nơi mà họ lợi dụng chính sách đất đai là sở hữu toàn dân để cướp đất của bạn. Bạn không được kẻ cướp đất giải quyết, lẽ dĩ nhiên, bạn lại vác đơn đi kiên với sự kiên nhẫn vô bờ, bạn bị kết tội khiếu kiện vượt cấp. ĐM không?

Bạn cô đơn, bị truyền thông xỉ vả vào mặt là gây rối trật tự, không chấp hành chủ trương chính sách của nhà nước. Bạn chỉ còn cách cuối cùng, lang thang đi khiếu kiện “cầu mong ơn trên rủ lòng soi xét,” bạn chặn đường các ông nghị, các quan trên…để kêu với momg ước nỗi oan ức của bạn được đoái hoài. Ngay lập tức bạn bị lực lượng hùng hậu xua đuổi, đánh đập và gọi bạn là phản động, thế lực thù địch, bỏ tù. Người trong cuộc có Đan Mạch không?

Hằng ngày đi đường, bạn có thể thương tật nằm một chỗ hoặc chết bất đắc kỳ tử bởi xe buýt hung thần, taxi hung thần, ô tô hung thần, xe máy hung thần…Hoặc giả nếu bạn không chết vì bị đâm xe thì bạn sẽ chết vì bị dao đâm sau khi nó đâm xe bạn hoặc tài xế sẽ cán đi cán lại bạn cho kỳ chết bởi pháp luật quy định đền mạng người rẻ hơn nuôi thương tật. Nếu rơi vào một trong các trường hợp trên, có Đan Mạch không?

Cho thuê nhà, người thu tiền dịch vụ đi qua ngay lập tức thu tiền các loại từ điện nước cho đến đổ rác. Nhưng khi nhà không cho thuê nữa thì họ vẫn thu với mức giá dịch vụ và nếu gia chủ muốn được thu với mức giá bình thường thì phải làm đơn với nhiều thủ tục dài dòng, photo hộ khẩu có công chứng, xin công an phường chứng nhận, rắc rối mất vài ngày. Biết bao thủ tục hành là chính làm người dân chẳng biết đâu mà lần. Rơi vào trường hợp đó bạn có muốn Đan Mạch không?

Bạn yêu môi trường cây xanh Hà Nội, muốn thủ đô ngàn năm văn vật đẹp mãi. Bỗng một hôm họ tuyên bố “thế thảo – thay cây”, từ cây to đến bé bỗng như bị lâm tặc cắt cổ giữa phố đông. Dân phản đối bị qui kết “diễn biến hòa bình”. Những chỗ trồng cây mới được vài tháng, bỗng một hôm gió lốc đi qua, lật gốc cây vẫn còn bao bố bọc rễ cây. Nhìn cảnh đó liệu người yêu thiên nhiên có Đan Mạch hay không?

Kể ra còn rất nhiều nhất là ở thủ đô đất chật người đông, sự vô văn hóa đã lên tới đỉnh điểm, nếu không giảm nhiệt sự bức xúc trong dân thì chuyện Đan Mạch như thường ngày ở huyện. Dân thủ đô Đan Mạch nhiều nhất nước chẳng có gì lạ.

Làm thế nào để dân sống ở Hà Nội bớt nói tục và chửi thề

Đương nhiên gia đình, nhà trường và xã hội đóng vai trò lớn. Phạt nói bậy nơi công cộng là một cách hay nhưng thực hiện không hề đơn giản. Đang cơn tức văng bậy, làm sao có thể lập biên bản phạt “Đan Mạch” đã bay vào không khí. Dẫu vậy nên ra lệnh cấm, dán ở mọi nơi, mang tính răn đe, là việc làm cần thiết kèm theo chế tài.

Bố mẹ không được chửi bậy để con trẻ bắt chước. Trong trường học tuyệt đối nói không với chửi tục. Ngoài xã hội khó hơn. Muốn tránh chửi thề văng tục, xã hội phải trong sạch, không tạo ra bức xúc để dân phải “Đan Mạch”. Cấm đoán, phạt hay hô hào không có giá trị.

Phần này dành cho các còm sỹ đóng góp làm thế nào tránh văng bậy. Việc “cần làm ngay” là trên blog cấm tuyệt đối các cụ già trẻ gái trai không được…Đan Mạch. Tuy nhiên, đây là không gian mở, ai muốn văng xin nộp 100K VNĐ sẽ được viết tắt hai chữ…ĐM.

Hà Nội đang trong cơn thảm họa về kiến trúc, xây dựng, và môi trường. Bước tiếp theo là không gian văn hóa bị méo mó, lệch lạc. Hang Cua ủng hộ xây một bức tường cho dân tới đó chửi bậy cho hả cơn tức, một việc chưa từng có trên thế giới, vì Việt Nam mình vốn khác người.

HM 24-6-2015

Bonus. Ví dụ blog từng đăng Bà già mất đảo chửi kẻ cắp, một kiểu chửi không hề có Đan Mạch :razz:

Bà già chửi nhau. Ảnh: internet

“Ai mà lấy cắp cái đảo nhà này thì hãy nghe đây. Đảo ở nhà ta là mỏ vàng, mỏ bạc, nó đầy dầu, đầy khí, đảo về nhà khác, nó thành địa ngục, mỏ thành khí hư, dầu đầy mùi hôi.

Cho dù bố ngươi là A, mẹ là Q, thì đây cũng cho vào “ngoặc và khai căn” cả họ AQ cho biết tay. Có chiếm được rồi, lấy dầu xuất khẩu để mua rau thì ăn vào cũng ói ra thịt. Đi du lịch ra đó mà tắm rồi cũng chết chìm trong đại dương.

Chửi không xong thì ta gọi nhà toán học NBC ở bên Mỹ về. Anh giải toán Nobel ấy sẽ “khai căn” bậc A cả họ, “tích phân n bậc” thằng Q, “đạo hàm n lần” bọn Tào Tháo gian hùng, cho tiệt nòi giống Chu Du chuyên huyễn hoặc người khác bằng chữ vàng, chữ tốt.

Cứ tưởng nuốt được cái đảo là có thể yên ổn mà chơi trò “cộng trừ âm dương” trên giàn khoan với nhau à. Đây mà lấy giá trị “tuyệt đối” thì hết đời 5000 năm lịch sử trộm cướp. Rồi bọn ấy biết thế nào là “vô nghiệm”, khoan thăm dò không có dầu, không có khí. Nếu có đẻ thì toàn con trai, không có đàn bà để duy trì được nòi giống nữa thì thôi.

Cứ cướp đi, đời đời các ngươi sẽ chìm đắm trong “âm vô cùng”, gặp tai ương đến “dương vô tận”, rồi chết rục trong địa ngục, trượt đến “maximum” của sự “vô hạn” tối tăm ở mấy cái giếng dầu giữa Thái Bình Dương.

Thôi, hôm nay mệt rồi, ta dừng ở đây. Với lại, vừa viết blog, vừa chăm Facebook, mệt bỏ mẹ, nên ta không văng nữa.”

Chửi thề nói tục, mặt trái của văn hóa Hà Nội

Mặc Lâm, biên tập viên RFA
2015-06-27

< iframe id="twitter-widget-0" scrolling="no" frameborder="0" allowtransparency="true" src="http://platform.twitter.com/widgets/tweet_button.55a4019ea66c5d005a6e6d9d41c5e068.en.html#_=1435423857535&count=horizontal&dnt=false&id=twitter-widget-0&lang=en&original_referer=http%3A%2F%2Fwww.rfa.org%2Fvietnamese%2Fprograms%2FLiteratureAndArts%2Fhanoi-and-dirty-language-issues-ml-06272015082301.html&size=m&text=Ch%E1%BB%ADi%20th%E1%BB%81%20n%C3%B3i%20t%E1%BB%A5c%2C%20m%E1%BA%B7t%20tr%C3%A1i%20c%E1%BB%A7a%20v%C4%83n%20h%C3%B3a%20H%C3%A0%20N%E1%BB%99i&url=http%3A%2F%2Fwww.rfa.org%2Fvietnamese%2Fprograms%2FLiteratureAndArts%2Fhanoi-and-dirty-language-issues-ml-06272015082301.html" class="twitter-share-button twitter-tweet-button twitter-share-button twitter-count-horizontal" title="Twitter Tweet Button" data-twttr-rendered="true" style="position: static; visibility: visible; width: 78px; height: 19px;">< /iframe>

< iframe name="f2f7c9a9a8" width="45px" height="1000px" frameborder="0" allowtransparency="true" allowfullscreen="true" scrolling="no" title="fb:share_button Facebook Social Plugin" src="http://www.facebook.com/v2.0/plugins/share_button.php?app_id=&channel=http%3A%2F%2Fstatic.ak.facebook.com%2Fconnect%2Fxd_arbiter%2F1ldYU13brY_.js%3Fversion%3D41%23cb%3Df19d617134%26domain%3Dwww.rfa.org%26origin%3Dhttp%253A%252F%252Fwww.rfa.org%252Ff2a6e13984%26relation%3Dparent.parent&color_scheme=dark&container_width=200&href=http%3A%2F%2Fwww.rfa.org%2Fvietnamese%2Fprograms%2FLiteratureAndArts%2Fhanoi-and-dirty-language-issues-ml-06272015082301.html&locale=en_US&sdk=joey&type=button_count&width=45" class="" style="position: absolute; border-style: none; border-width: initial; visibility: visible; width: 85px; height: 20px;">< /iframe>

• In trang này
• Chia sẻ
• Ý kiến của Bạn
• Email

Người dân uống bia tại một Lễ hội bia ở Hà Nội trước đây.

AFP

Có không ít du khách quốc tế khi đi ngang những tiệm nhậu lộ thiên của Việt Nam đã tự hỏi không biết họ nói gì mà vui thế! Cứ như hát với nhau và trong từng cử chỉ vui vẻ ấy người nước ngoài khó mà biết rằng 20 phần trăm những điều được cho là vui đùa ấy là những tiếng “F” theo tiếng Anh và nói theo tiếng Việt là “chửi thề” nói tục hoặc chí ít là những câu chuyện tiếu lâm hài hước trên cái nền của sinh hoạt tình dục.

Chửi thề đôi khi có tính phản xạ

Bàn nhậu mà không chửi thề nói tục có lẽ sẽ buồn tẻ và nhàm chán đến chừng nào. Chuyện chửi thề đã có từ hàng ngàn năm nay trên bất cứ đất nước nào kể cả đất nước có những giáo phái cấm kỵ chuyện này thì người ta vẫn chửi thề, nói tục một cách thầm kín. Nó như một căn tính của con người mà nếu bị buộc phải nhìn nhận chửi thể nói tục là một thói xấu thì con người cần phải có một bản lĩnh từ bỏ thói quen ấy như bỏ hút thuốc, bỏ rượu hay bỏ cờ bạc.

Nó là cái văn hóa nông dân ở miền đồng ruộng chân lấm tay bùn. Quần áo thì lúc lao động thì trễ tràng hở hang ra do đó rất quen trong việc mô tả những bộ phận thầm kín đến lúc ấy thì lại phô phang ra nó thành một nếp ngôn ngữ. 
-Giáo sư Lê Văn Lan

Chửi thề nói tục theo các nhà tâm lý học là biểu hiện của sự phản kháng một cách tiêu cực trước các vấn đề bất công xã hội. Người ta chửi thề sau khi bị đánh, bị một thế lực mạnh mẽ và quyền lực ức hiếp hay thậm chí bị người khác coi thường, xua đuổi. Chửi thề nói tục là phản ứng cấp thời đôi khi có tính phản xạ mà bản thân người ấy không hề muốn.

Trong tình trạng người chửi thề ý thức được sự chửi ấy có khả năng giảm stress hay tiêu tán bớt những bực bội trong lòng, thì tiếng chửi thề hay nói tục nhắm vào đối tượng nhất định nào đó hoàn toàn là cách ăn miếng trả miếng và chấp nhận mọi hậu quả do tiếng chửi thề gây ra.

Thế nhưng không phải lúc nào tiếng chửi thề cũng nhằm thỏa mãn uẩn ức hay bị đè nén. Trong xã hội hôm nay, người ta có xu hướng chia sẻ với nhau giữa một cộng đồng hay hội nhóm bất cứ điều gì có thể. Trong lúc giao tiếp như thế tiếng chửi thề hay nói tục hoàn toàn chỉ là tiếng đệm vô nghĩa theo thói quen và không ai để ý tới những tiếng đệm đầy hồn nhiên như thế.

Ngay trong các bàn café người ta cũng thoải mái chửi thề. Trong lĩnh vực chính trị, chửi khi thấy một khuôn mặt tham nhũng bẩn thỉu xuất hiện, chửi khi đất nước bị đục đẽo hay nhắm mắt giao cho ngoại bang thống trị lãnh thổ một cách lộ liễu trước mắt dư luận. Tiếng chửi thề trong trường hợp này được đồng tình từ nhiều người ngồi chung bàn và dĩ nhiên nó lan rộng nếu chủ đề thích hợp cho những tiếng chửi thề tập thể. Chửi thề như vậy hầu như xảy ra hàng ngày khi xã hội có quá nhiều bất mãn từ hệ thống lãnh đạo, nhất là hiện nay tình hình Biển Đông mỗi lúc mỗi rối ren thêm.

Chửi thề suy cho cùng chỉ là con dao gỗ, dùng để sắn trái chuối chín trên bàn và chưa bao giờ làm cho một đối tượng phải từ bỏ công việc mà nó đang theo đuổi.

Nhưng nếu xét trên bình diện văn hóa, khi một quốc gia có quá nhiều tiếng chửi thề trong cộng đồng hay xã hội thì nét văn hóa của nước ấy sẽ mất đi tính chất trang nghiêm hay mỹ quan cần có. Nó cũng phản ảnh sự bức xúc xã hội đã trở nên nguy hiểm và tương quan nguyên nhân - hậu quả cần phải được xem xét cẩn thận trước khi có bất cứ một biện pháp nào nhằm kéo cỗ xe văn hóa ứng xử trở về con đường bằng phẳng trước khi nó tụt sâu xuống con vực tha hóa.

Cốt lõi nào phát sinh ra tệ nạn này?

Việt Nam trong khi vẫn tự hào có hàng ngàn năm văn hiến nhưng người dân nói tục và chửi thề nhiều và đa dạng nhất lại nằm ngay trong lòng thủ đô Hà Nội khiến không ít nhà hoạt động văn hóa trăn trở tìm hiểu cái cốt lõi nào phát sinh ra tệ nạn này và từ đó có thể tìm ra biện pháp giảm thiểu chứ chưa thể nói là triệt tiêu một cách tích cực.

Người dân uống bia tại một Lễ hội bia ở Hà Nội trước đây. AFP PHOTO.

Giáo sư Lê Văn Lan, một nhà nghiên cứu văn hóa Hà Nội cho rằng cái nền nã của Thủ đô sở dĩ bị dẫm đạp lên do người từ nông thôn mang vào và cùng với bước chân còn đầy vết tích sình lầy ấy họ mang theo về Hà Nội tiếng nói tục, chửi thề một cách vô tư:

“Nó là cái văn hóa nông dân ở miền đồng ruộng chân lấm tay bùn. Quần áo thì lúc lao động thì trễ tràng hở hang ra do đó rất quen trong việc mô tả những bộ phận thầm kín đến lúc ấy thì lại phô phang ra nó thành một nếp ngôn ngữ và ngôn ngữ ấy lại thể hiện lối sống của những người nông dân làm ruộng trũng, ruộng ướt. Bây giờ nó úp cái đấy vào đô thị Hà Nội phù hợp với tình thế mà Hà Nội tuy tiếng là đô thị nhưng suốt từ nhiều nghìn năm nay nó bị giằng xé bởi xu hướng cố gằng đô thị hóa nông thôn nhưng bên cạnh đó xu hướng nông thôn hóa đô thị thì lại ngày càng thắng thế mạnh mẽ và trong suốt cả nghìn năm là như thế. Bây giờ đến lúc mở rộng Hà Nội thả cửa ra cho xu hướng nông thôn hóa đô thị ngày càng lấn lướt và như thế thì tất nhiên nó sẽ dẫn tới chuyện nói tục chửi bậy của cái văn hóa nông thôn. Nó sẽ theo cái đà lấn lướt thắng lợi ấy của cái việc nông thôn hóa đô thị mà trở thành đại trà, trở thành phổ biến.”

Giới tinh hoa Hà Nội bây giờ ra sao mà không níu giữ chút truyền thống Tràng An như người Hà Nội xưa vẫn tự hào, lại để cho 36 phố phường đầy những tiếng chửi thề từ các chợ búa đầu mối tràn về? Giáo sư Lê Văn Lan lý giải:

“Nó giống như cái tình hình nước Nga cộng sản chuyển sang Xô viết có cái thời ông nhà văn nổi tiếng là Ilya Erenbua có một lần từ Nga Xô viết sang Paris và ông gặp được ở đấy những quý tộc Nga phải lưu vong vì không hợp tác được với cách mạng công nông nên họ phải sang Paris và ở đấy. Ông Erenbua lại gặp được tất cả các tinh hoa các linh hồn của văn hóa của ngôn ngữ Nga chính thống cổ truyền bây giờ bỏ nước Nga và sang Paris. Hà Nội bây giờ cũng thế những thành phần tinh hoa, tinh kết thì họ đi mất rồi. Cái lớp ấy đã đi ra khỏi Hà Nội đã vào Sài Gòn đã sang phương Tây.”

Gần đây nhất ông Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn đã ra văn bản giao cho các đơn vị dưới quyền việc kiềm tra, ngăn chặn hay đôn đốc chấn chỉnh tình trạng nói tục chửi thề tràn lan tại thành phố Hà Nội. Văn bản này đề nghị bắt đầu từ nhà trường nơi có số học sinh chửi thề nói tục cần phải được kiểm soát trước khi tiến hành trên toàn xã hội.

Giáo sư Văn Như Cương hiệu trưởng trường Lương Thế Vinh chia sẻ ý nghĩ của ông trước việc ông Lê Hồng Sơn nhắm tới học sinh trước tiên, ông nói:

Nguyên nhân mà thanh niên nói tục chửi bậy là từ gia đình. Gia đình người lao động đôi lúc trong bữa ăn bố mẹ nói tục với nhau. Đón con đi học về muộn hay con bị điểm kém ngoài đánh con ra lại còn văng tục này khác các thứ là chuyện thường xuyên. 
-Giáo sư Văn Như Cương

“Trong hàng ngũ học sinh từ tiểu học cho đến phổ thông trung học thì vấn đề nói tục chửi bậy tôi cho là rất ít không phải là nhiều. Việc các em nói tục chửi bậy trong nhà trường đều bị nghiêm cấm và có những nhắc nhở, phê bình cần thiết do đó các em chấp hành khá là nghiêm chỉnh. Tuy nhiên có thể lúc đi học về hay vào chỗ khác không có trong nhà trường thì có lúc xảy ra chuyện nói tục chửi bậy.

Cái số đông hơn tôi nghĩ là trong hàng ngũ sinh viên, họ có vẻ tự do hơn họ đàn đúm với nhau nhiều hơn. Ngồi ở quán nước hay quán bia, quá cà phê chính những lúc ấy họ thường có những chuyện gì ấm ức thì họ văng tục ra. Ngoài ra số thanh niên tụ tập không công ăn việc làm tụ tập chỗ này chỗ kia thì thành phần ấy mới nhiều nơi chỗ buôn bán hay chợ búa cho nên chúng ta cần nhận định điều ấy cho rõ. Chẳng hạn như các em học sinh trường tôi tuyệt đối khôn bao giờ có chuyện nói những lời xấu xí như thế.”

Nhà thơ Trần Đăng Khoa hiện phụ trách trang văn hóa cho Đài Tiếng Nói Việt Nam cũng đồng tình với giáo sư Văn Như Cương, ông nói:

“Điều đó tôi nghĩ rằng không phải chỉ có trong đội ngũ của học sinh sinh viên đâu, mà chắc có lẽ người ta muốn bắt đầu từ học sinh sinh viên. Bây giờ mình chỉ cần liếc qua các quán nhậu thôi, nghe những ngôn ngữ ở đây phải nói rằng nó không thể gọi đấy là ngôn ngữ văn hóa được. Tôi nghĩ bắt đầu từ đấy cũng là điều cần thiết và hơn nữa tôi vẫn mong là Hà Nội phải là nơi gương mẫu nhất trong cả nước cho nên đó cũng là điều cần thiết thôi.”

Kinh nghiệm về nhà nước nhúng tay vào các vấn đề văn hóa một cách nóng vội chưa bao giờ đem về kết quả của giáo sư Lê Văn Lan cho hay:

“Những người lãnh đạo Hà Nội mà tôi biết như ông Phạm Quang Nghị Bí thư Thành ủy ngay cái khóa đầu tiên nhận công tác ông cũng đã phát biểu chương trình công tác của ông ấy rồi. Ông ấy muốn làm thế nào mà trong một nhiệm kỳ công tác của ông ấy thì ông ấy phá được nạn nói tục chửi bậy. Đấy là tuyên ngôn của lãnh đạo Hà Nội hẳn hoi nhưng bất lực không thực hiện được. Ông ấy đã làm đến khóa thứ hai rồi mà càng ngày thì tình thế lại càng nghiêm trọng hơn.”

Theo GS Văn Như Cương, việc nói tục chửi bậy phát suất từ gia đình, chính nó như một tấm gương mà trẻ con soi vào để ứng xử như những gì chúng thấy từ mái nhà nhỏ bé của chúng:

“Nguyên nhân mà thanh niên nói tục chửi bậy là từ gia đình. Gia đình người lao động đôi lúc trong bữa ăn bố mẹ nói tục với nhau. Đón con đi học về muộn hay con bị điểm kém ngoài đánh con ra lại còn văng tục này khác các thứ là chuyện thường xuyên. Trẻ con chứng kiến việc bố mẹ chửi bới như thế nên con chị nói với con em thỉnh thoảng cũng văn tục chửi bậy nhưng đến trường thì nó lại không. Do đó sự giáo dục của nhà trường là hết sức quan trọng và sự giáo dục trong gia đình cũng quan trọng lắm.

Để những người 4-50 tuổi bỏ tính nói tục chửi bậy thì rất khó. Theo tôi vấn đề giáo dục và lên án chuyện ấy là cần thiết và phải làm thường xuyên. Ví dụ nơi bán hàng hay chợ búa nên có những câu tuyên truyền như “không nên nói tục” hay các lời hay ý đẹp thì chúng ta sẽ dần dần giảm đi được việc chửi bậy nói tục chứ còn nói phạt người người nói tục thì khó lắm bởi vì cơ chế nào, ai làm nhiệm vụ ấy, cái đội nào thì được phạt?”

Thật khó mà tưởng tượng ra người thi hành lệnh phạt về chửi tục nói bậy sẽ thực hiện ra sao khi mà anh ta không chắc rằng trong khi viết giấy phạt, lại nóng giận vì bị chọc tức có buộc miệng chửi thề do phản xạ hay không.

Kịch bản người săn tìm kẻ chửi thề nói tục để ghi giấy phạt là một tấn bi hài kịch. Không giống như công an giao thông đứng chờ người vi phạm trên đường phố để ghi giấy phạt, người ta chửi thề bất cứ đâu và bất cứ thời gian nào, vậy thì đội quân rình mò ghi giấy phạt không lẽ rình rập trên cả nước nơi có con người xuất hiện hay sao?

Một mệnh lệnh hành chánh cần phải khả thi và khi ban ra phải được xã hội đồng thuận. Ngồi trong văn phòng ban lệnh mà không tham chiếu sự thật diễn ra hàng ngày bên ngoài là cung cách quan liêu của thời kỳ văn bản được lập ra bằng những chiếc máy đánh chữ. Thời đại computer đã thay đổi toàn bộ đời sống con người cho nên mọi áp đặt do duy ý chí sẽ trở thành lố bịch và khó được công luận chia sẻ.

Vấn đề chửi thề nói tục tiềm ẩn trong tất cả ngóc ngách xã hội và vì vậy biện pháp để giảm thiếu nó chỉ có thể bằng bài học vỡ lòng cho trẻ con ngay từ ngày đầu đi học. Bài học ấy phải được người lớn thực hành hàng ngày từ lòng thương yêu con cái mong muốn chúng được nên người qua cung cách ứng xử của cha mẹ trong gia đình.

Một chỗ khác quan trọng không kém là nơi tụ tập sinh hoạt đường phố, nơi mà chửi thề nói tục trở thành chăn chiếu của người cùng khổ, vô gia cư. Chính quyền có bổn phận giúp đỡ họ nhận ra giá trị bản thân hơn là xua đuổi bắt bớ giam cầm. An sinh xã hội phải đi đôi với nhân ái và điều này đã được minh chứng rất rõ trong các hội từ thiện quốc tế.

 Dân Việt dã man hơn dưới thời XHCN

Thanh niên học đạo dức bác Hồ, Văn minh XHCN, giết mẹ bỏ xác trong lu, lấy vàng mua xe

(Kiến Thức) - Cán bộ điều tra vụ nghịch tử giết mẹ bỏ xác trong lu chia sẻ, chưa có vụ án giết người nào khiến anh bàng hoàng đến thế. 

Ngày 20/6, Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Kiên Giang đã ra cáo trạng truy tố Nguyễn Khả Đạt (sinh ngày 19/5/1997, ngụ thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang), nghịch tử giết mẹ bỏ xác trong lu, lấy vàng đi sắm xe mới, về tội giết người, cướp tài sản.

Một cán bộ điều tra Công an tỉnh Kiên Giang chia sẻ: "Đối mặt với biết baovụ án giết người, cướp tài sản suốt hàng chục năm qua nhưng chưa vụ nào khiến tôi bàng hoàng như với vụ án của Nguyễn Khả Đạt. Tội ác chưa từng thấy!".

Nguyễn Khả Đạt, nghịch tử giết mẹ bỏ vào lu nước gây chấn động dư luận.

Nạn nhân của Đạt là người mẹ từng mang nặng đẻ đau, từng thương yêu chiều chuộng y, bà Nguyễn Thị Mai Trinh (45 tuổi).

Theo cáo trạng, chiều 5/3, sau khi chở cha là ông Nguyễn Văn Lép (46 tuổi) đến nhà người quen, Đạt quay về nhà ở phường An Hòa, TP Rạch Giá. Tối hôm đó, bà Trinh (mẹ ruột của Đạt) trách móc con trai lớn rồi không lo làm ăn mà cứ đua đòi, đổi xe máy quậy phá suốt ngày. Bị mẹ túm tóc làm rơi chiếc điện thoại, Đạt tức giận dùng tay xô mẹ vào tường khiến bà Trinh ngã đập đầu.

Thấy mẹ nằm bất động trên vũng máu, Đạt chẳng những không tìm cách cứu mẹ mà còn nảy ý định cướp tài sản nên đã lấy khúc gỗ đánh mẹ đến chết... Sau đó, nghịch tử tháo sợi dây chuyền cùng chiếc lắc, đôi bông tai vàng bỏ vào túi quần.

Để phi tang chứng cứ, Đạt đã khiêng xác mẹ ra sau nhà bỏ vào lu đựng nước lấy nắp đậy lại rồi lau dọn sạch sẽ hiện trường.

Tối hôm đó, cha của Đạt trở về nhà không thấy vợ nên hỏi thì Đạt cho biết vì mẹ giận chồng con nên lấy đồ đạc bỏ đi rồi.

Suốt đêm hôm đó và nhiều ngày sau, ông Lép đứng ngồi không yên khi vợ đột ngột mất tích, Ông tìm kiếm khắp nơi nhưng vẫn chưa tìm thấy. Trong thời gian này, Đạt cũng sốt sắng chở cha về quê ngoại ở Bạc Liêu tìm mẹ khiến ông Lép không chút nghi ngờ.

"Sau khi giết mẹ, tôi đã cùng bạn gái tên T. ra tiệm vàng bán chiếc lắc, sợi dây chuyền được hơn 60 triệu đông. Tôi trả nợ và lãi cho người bạn; số tiền còn lại tôi mua 2 chiếc xe máy, độ lại cho đẹp", Đạt khai nhận tại CQĐT.

Gần 20 ngày sau, nghe tin mẹ mất tích, chị gái của Đạt là Nguyễn Thị Kim Tài đang đi làm ở Phú Quốc đã về nhà cùng cha đi tìm mẹ. Đến ngày 28/3 cha con chị Tài nghe mùi hôi thối phát ra từ chiếc lu bịt kín nên mở ra xem. Khi lớp nilon được tháo ra, hai cha con đã ngất xỉu khi thấy 2 chân của bà Trinh lò ra ngoài.

Lúc này Đạt đã thú thật chính mình đã ra tay sát hại mẹ rồi bỏ trốn. Tuy nhiên ngay sau đó, kẻ thủ ác đã bị công an bắt giữ. Đến thời điểm gây án, Đạt chưa đủ 18 tuổi.

Trao đổi với PV, luật sư Vi Văn Diện - Giám đốc Công ty luật Thiên Minh cho biết: Xét về các quy định pháp luật hình sự, nếu khi gây án mà hung thủ chưa đủ 18 tuổi thì không thể áp dụng hình phạt tử hình đối với bị can. Điều 74 Bộ luật hình sự quy định về phạt tù có thời hạn nêu rõ: Người chưa thành niên phạm tội chỉ bị phạt tù có thời hạn. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.

Như vậy, mức phạt tối đa có thể áp dụng đối với bị can khi xét xử không quá 18 năm tù.

ANTÐ - Tận mắt thấy "nghịch tử" giết mẹ đẻ - DailyMotion

▶ 0:53

www.dailymotion.com/.../xrso7p_anti-tận-mắt-thấy-...

ANTÐ - Tận mắt thấy "nghịch tử" giết mẹ đẻ ... 1986, ở phố Thụy Lĩnh, phường Lĩnh Nam, quận Hoàng Mai, Hà Nội đã nhẫn tâm giết ...